Als je écht begaan bent met de boeren en je vindt dit een stap te ver, dan trek je de stekker uit het kabinet, onder het motto: ‘Hier werken wij niet aan mee’. Dan ben je misschien een onbetrouwbare partner voor de toekomst waarmee niet te regeren valt, maar dan toon je in ieder geval lef. Roep vooral niet heel stoer: “Wij stappen niet in kabinet Rutte IV want daarvoor is teveel gebeurd” (CU) om vervolgens in kabinet Rutte IV te stappen. Dan is het in mijn ogen echt gedaan met je geloofwaardigheid.

Bij het afgelopen partijcongres van de VVD werd er een motie aangenomen die opriep tot een andere stikstofkoers, echter werd de motie direct door de partijtop naast zich neergelegd. De arrogantie van de macht. Maar de partijen beginnen zich te roeren. Provinciale Statenleden van regeringspartijen VVD en CDA verzetten zich meer en meer tegen de stikstofplannen van het kabinet. Of heeft dat te maken met 15 maart 2023, wanneer er weer de provinciale verkiezingen zijn? De Eerste Kamer wordt gekozen door leden van de Provinciale Staten dus er staat veel op het spel.

Je hond laten poepen in een natuurgebied is al fout!

Tijdens mijn wandeling afgelopen zondag, liep ik door Wilsum. Het viel mij op hoeveel protestvlaggen hier hingen. Blauw-wit-rood. Het omdraaien van de nationale driekleur geeft de boodschap aan dat het land in nood verkeert. 

Bij de boeren zijn er hele grote zorgen over de toekomst van hun bedrijven. Terecht. Wij delen die zorgen. Kampen is een agrarische gemeente met z’n prachtige Kampereiland. Wij zijn erg betrokken en begaan met de boeren. Want je zult maar boer zijn en telkens opnieuw geconfronteerd worden met nieuwe regeltjes uit Den Haag of Brussel. Het is ook om moedeloos van te worden! Het moest nog immers efficiënter, nog groter, elke keer weer. De stikstof is nog niet neergedaald of er komt weer mestbeleid uit Brussel.

De boeren weten zelf natuurlijk ook wel dat het minder moet. Wij wonen in een heel klein landje met heel veel koeien, varkens en kippen. "Nederland produceert zo veel meststoffen, dat de voedingsstoffen uitspoelen naar het oppervlaktewater en kwetsbare natuurgebieden. Hierdoor groeien bepaalde planten extreem goed, zoals algen, brandnetels en bramen. Maar bloemdragende planten delven het onderspit. Dat gaat weer ten koste van bijen, hommels, vlinders, kevers, libellen en andere insecten.

En dat heeft weer gevolgen voor de bestuiving van landbouwgewassen: het tegengaan van de stikstof- en fosfaatcrisis is ook in het belang van de agrarische sector zelf". De overheid heeft dit laten gebeuren. Als overheid moet je nu dan ook samen met de boer optrekken. Je baseren feiten. Niet sjoemelen met cijfers, kaarten of een papieren werkelijkheid. Wees eerlijk en transparant. Het kabinet is vooralsnog arrogant en lijkt onaantastbaar. Nu is het zo dat als jij je hond laat poepen in een natuurgebied je de stikstofnorm al overschrijd! Kom op, zeg!

Stikstof stopt overigens bij de grens. Aan de oostkant ervan zijn geen problemen. De Duitse boer mag daar nieuwe stallen gaan bouwen. Aan de westkant is er een stikstofcrisis. Geen nieuwbouw dus. In Duitsland kun je een vergunning voor uitbreiding van een bedrijf krijgen, als er niet meer dan 7 mol (eenheid voor een chemische hoeveelheid) stikstof op een natuurgebied neerdaalt. In Nederland was dat 1 mol. Sinds de stikstofuitspraak door de Raad van State in 2019 mag er helemaal niets meer uitgestoten worden en nu dus 0 mol.

Nederland heeft een hoge stikstofuitstoot. "Daar moet wel worden bij verteld dat de uitstoot de afgelopen decennia ruim gehalveerd is en luchtvervuiling een vrijwel verdwenen probleem is. Ook klopt het niet wat stikstofminister Van der Wal zegt over de staat van de Nederlandse natuur. Zo zijn er twintigmaal zoveel zeehonden en aalscholvers als vijftig jaar geleden. Het stikstofbeleid moet op de schop", schrijft Simon Rozendaal in EW magazine. "Het stikstofbeleid is groter probleem dan stikstof zelf".

Als je denkt dat je er dan bent graag nog even aandacht voor een volgend onderzoek. In ongeveer 40 van der 160 Natura2000 gebieden is volgens de huidige stikstofnormen de stikstofdepositie nog steeds te hoog als in Nederland. Tot die conclusie is wetenschapsjournalist Geesje Rotgers gekomen naar een analyse van de RIVM-cijfers. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft haar analyse ook aan de Tweede Kamer bevestigd, maar gaat zelfs uit van 44 gebieden. Maar de beleidsmakers hullen zich in stilzwijgen. En natuurlijk is zij niet geheel onpartijdig. Maar zij komt wel met feiten. Dit in tegenstelling tot de Rijksoverheid. Als je boer bent is dit om gek van te worden.

De 'onpartijdige' Remkes 

En dan nog even dit: de ‘onpartijdig’ onderhandelaar Johan Remkes (VVD), wordt weer uit de VVD-stal gehaald.  Rutte stelt hem aan als ‘neutrale’ bemiddelaar om zijn eigen wetsvoorstel verkopen aan de boeren. Hij is gehouden aan het regeerakkoord. Gehouden aan de wet die nog ingediend moet worden. Hij is zélf de bedenker en grote architect  van dit beleid.  Je moet maar durven om deze man naar voren te

schuiven. De slager keurt zijn eigen vlees. Dat LTO niet met hem wil praten, daar heb ik wel beeld bij. Ziehier ook het probleem dat de kiezer geen vertrouwen meer heeft in de overheid. Daarom gaan volgens mij veel mensen niet meer naar een stembus.

Tijdens de raadsbarbecue sprak ik met Harry Bruins (raadslid van de VVD), over de stikstofproblematiek. Hoe gaat het met hen en hun bedrijf. Hoe ziet hij de toekomst? Harry is biologisch boer op het Kampereiland (Erf 1). Hij legde heel duidelijk uit waar zij, als biologische boer, tegenaan lopen. Ze willen en kunnen nóg veel biologischer worden dan ze nu al doen. Maar juist de overheid wil niet meewerken. Al gedane investeringen op het gebied van biologisch boeren blijkt weggegooid geld te zijn. Harry heeft veel geld geïnvesteerd om het nóg beter te doen. Maar biologisch boeren zorgt voor een lagere opbrengst. De rente van al die investeringen moet wel elke maand wel betaald worden. Ziedaar de (of een) spagaat waar hij en zijn zoon tegenaan lopen. 

Nederlandse en Griekse koeien

Toen mijn vrouw en ik een rondreis over het vaste land van Griekenland maakten, zag ik hoog in de bergen koeien langs de kant van de weg lopen. Die koeien lopen er los en eten wat de natuur hen biedt. Dat vertaalt zich in de mest van die koeien. Ik vertelde Harry over het verschil in mest tussen de Nederlandse en Griekse koeien. Het was mij namelijk opgevallen dat de mest van de Griekse koeien vast is. Vergelijk het met paardenmest. De Nederlandse koeien lijken te lijden aan een chronische diarree. “Precies!”, zei Harry. En daarmee leek ik de vinger op deze zere plek te hebben gelegd.

weer in prachtige bloemen- en kruidenlanden. Er komen steeds meer insecten. Ook steeds meer grutto’s en ander weidevogels. De koeien eten alleen nog wat de natuur hen biedt. De boer heeft geen relatie meer met de kunstmestleverancier, de veevoederindustrie of de zuivelindustrie. Kan hij/zij weer lekker doen waar ze goed in is: boeren. En nu zonder zorgen. 

Deze werkwijze wordt uiteindelijk landelijk uitgerold. Tenslotte: een minister van Landbouw is iemand die ook echt verstand heeft van Landbouw en weet waarover hij/zij het heeft. En als er nog wat kleine probleempjes zijn waar tegenaan gelopen wordt, worden die opgelost. Zou mooi zijn. Of is het wishful thinking? Geef boeren in ieder geval perspectief!

Ondertussen zie ik een Twitterbericht voorbijkomen. Een kop in de Telegraaf: “De Kloof naar de afgrond: Rutte IV raakt steeds meer onthecht van het dagelijkse leven”. Met name de tekst na de dubbele punt lijkt mij een waarheid als een koe.

Piet Bergstra, raadslid

Hart voor Kampen is een nieuwe lokale politieke partij. Met een Hart voor Boeren. Steun ons. Wordt lid of donateur.